وضعيت حقوق بشر در ايران در ماه دی 1391
شيرين عبادی
بخش اول – حقوق مدنی و سياسی و فرهنگی
الف-
وضعيت فعالان سياسی – اجتماعی دگر انديش
1) در اين ماه ۱۱ نفر بازداشت شدند که برخی پس از چند روز با وثيقه آزاد شدند.
بازداشت شدگان عبارتند از: سيروان حسين پناهی- فعال مدنی- وروير آوانسيان- کشيش
کليسای خانگی-، منصور دشتبان- شهروند اصفهانی-، محمد توکلی- عضو کانون صنفی معلمان
کرمانشاه-، منيژه بهلولی- وکيل دادگستری-، امير چمنی- فعال دانشجويی-، شيرزاد حسين
پناهی، فايق حسين پناهی، محمد خطيبی، آيت مهرعلی بيگلو- فعال مدنی-، آزاد رسول
نژاد- معلم و دانشجو-.
2) مهدی تحققی- عضو سازمان مجاهدين انقلاب اسلامی ايران- برای گذراندن يکسال زندان،
مسعود لدنی- عضو شورای فعالان ملی – مذهبی در خوزستان برای گذراندن دوسال زندان و
يوسف ندرخانی- شهروند مسيحی- برای گذراندن 3 سال زندان، روانه زندان شدند.
3) محمد حسين کروبی- فرزند مهدی کروبی- به 6 ماه حبس تعزيری که برای پنج سال به حال
تعليق درآمده است، مختار الياسی، کمال خضری و يوسف عبدی هر يک به يک سال حبس، دلاور
بادکان به شش ماه حبس، کيوان احمدی به چهارسال حبس، عزيزه شفيعيان (حيدرزاده) به يک
سال حبس تعزيری، 5 سال حبس تعليقی و 5 سال ممنوعيت خروج از کشور، علی اکبر
باغانی-دبير کل کانون صنفی معلمان ايران- به يک سال حبس تعزيری و 10 سال تبعيد به
شهرستان زابل، سيدحسين رونقی ملکی به دو سال حبس تعزيزی، بهروز علويب به دو سال و
سه ماه حبس تعزيزی، حميدرضا مسيبيان به دو سال و شش ماه حبس تعزيزی، واحد خلوصی به
دو سال حبس تعزيزی، بهرام شجاعی به دو سال حبس تعزيزی، فريد روحانی، سيدحسن رونقی
ملکی، شايان وحدتی، مسعود وفابخش، هومن طاهری، سپهر صاحبان، دانيال حسنی، علی
محمدی، مرتضی اسمائيل‌پور، محمد ارجمندی راد، محمداسماييل سلمان‌پور، محمدامين
صالحی، محسن صامعی، ميلاد پناهی پور و امير روناسی هر کدام به به شش ماه حبس تعزيزی
محکوم شدند. همچنين دادگاه تجديد نظر حکم يک سال حبس در زندان مشهد و پانزده سال
نفی بلد (تبعيد) به مشهد را برای هانی يازرلو و حکم 9 ماه حبس امين روغنی- فعال
دانشجويی- و حکم 8 ماه حبس علی شريعتی - وبنگار و فعال اجتماعی- را تاييد کرد.
4) وضعيت برخی زندانيان سياسی- عقيدتی همچنان نامناسب گزارش می شود که از جمله می
توان به موارد زير اشاره کرد: محمد سيف زاده- عضو شورای عالی نظارت کانون مدافعان
حقوق بشر-، محمد صائمی، اسدالله هادی و اصغر قطان به دليل خودداری از پوشيدن لباس
فرم زندان، با ممانعت مسئولان زندان از اعزام به بيمارستان روبرو شدند. ادامه درمان
مصطفی تاج زاده- عضو جبهه مشارکت ايران اسلامی و مصطفی دانشجو- زندانی سياسی- در
مراکز درمانی معتبر، به دليل مخالفت مقام های مسئول ناتمام ماند. همچنين اسماعيل
برزگری در اعتراض به چگونگی رسيدگی به وضعيت درمانش، اعتصاب غذای خشک کرد. محمد
صادق هنرور شجاعی نيز با وجود نياز به تکميل درمان، به زندان بازگردانده شد.
5) صالح‌الدين مرادی، بهزاد نوری، فرزاد درويش و فرزانه نوری-۴ تن از دراويش- و
سعيد مدنی- عضو شورای فعالان ملی- مذهبی محاکمه شدند.
6) مهدی خزعلی بار ديگر از بند عمومی
350
به انفرادی بند
209
زندان اوين منتقل شد. او همچنان حسب اطلاع خانواده اش در اعتصاب غذا و در وضعيت
جسمی نامناسبی بسر می برد.
7) فائزه هاشمی که در زندان بسر می برد، پس از پس از تفهيم اتهام جديد به مدت دو
روز به زندان انفرادی فرستاده شد.
8) نيروهای امنيتی از برگزاری مراسم های ختم برای مادر نسرين ستوده و پدر زهرا
رهنورد در مساجد مرکز تهران، ممانعت به عمل آوردند.
9) تعدادی ازمعترضان به نتايج آزمون وکالت بازداشت و پس از مدتی با قيد وثيقه آزاد
شدند.
10) يکی ديگر از موارد نقض حقوق بشر، تهديد و مجازات غيرعادلانه بستگان زندانيان
سياسی است که مبادرت به اطلاع رسانی در خصوص عضو زندانی خانواده خود کرده اند. زهرا
و محمد صالح خزعلی، فرزندان مهدی خزعلی برای بازجويی و ارائه پاره‌ای توضيحات به
دادسرای مقدس زندان اوين احضار شدند.همچنين همچنان مأموران امنيتی مانع تماس تلفنی
دختران ميرحسين موسوی و زهرا رهنورد با پدر و مادرشان می شوند.
11) محمد تقی کروبی- فرزند مهدی کروبی-، سيد احمد رونقی ملکی، جمال عاملی، علی
عباسی، اکبر امينی و محمد فريد به دادسرا احضار شدند.
12) بيت آيت الله سيد صادق شيرازی پس از سخنرانی او در عزاداری امام حسين تحت فشار
نيروهای امنيتی قرار گرفت. بر اين اساس جعفر غفوری، نماينده آيت الله شيرازی در
مشهد به همراه فرزند 7 ساله اش و عاصی- نماينده آيت الله شيرازی در يزد-، فدايی،
نماينده موسسه رسول اکرم (موسسه تنظيم و نشر آثار آيت الله سيد صادق شيرازی)
بازداشت شدند. همچنين مصطفی محمدی مدير شبکه تلويزيونی امام حسين (وابسته به بيت
آيت الله سيد صادق شيرازی) به دادسرا احضار شد.
13) ابوالفضل قديانی، عضو سازمان مجاهدين انقلاب اسلامی ايران بر خلاف قوانين، برای
ادامه تحمل حبس، به زندان قزل حصار منتقل شده است و در بين زندانيان عادی بسر می
برد.
ب- وضعيت فعالان فرهنگی، کتاب و مطبوعات، نويسندگان و روزنامه نگاران
1) رحيم سرکار و محمد کيميايی، سردبير و همکار هفته نامه حديث قزوين بازداشت شدند.
همچنين دفتر هفته نامه حديث قزوين پلمپ شد و برخی از همکاران اين نشريه برای مدت سه
ساعت بازداشت شدند.
2) آريا آرام نژاد- هنرمند- جهت اجرای حکم
91
روز حبس، به زندان منتقل شد.
3) رئيس ستاد اجرايی و مدير مسئول روزنامه يالثارات به دادگاه احضار شدند. همچنين
هيات منصفه دادگاه مطبوعات، مديران مسوول روزنامه‌های «بامداد» و «اتفاق نو» را
مجرم دانست.
4) شيوا ارسطويی، نويسنده و مترجم گفت که مسئولان وزارت ارشاد از سال
1386
تاکنون برای هيچ يک از آثارش مجوز انتشار صادر نکرده‌اند.
5) نام بهرام بيضايی از مجموعه مستند «فرش ايرانی» حذف شد.
6) اجرای کنسرت گروه «آوای مهربانی» لغو شد.
7) رئيس پليس نظارت بر اماکن عمومی فرماندهی انتظامی آذربايجان‌شرقی گفت که ۴۱ باب
مغازه به دليل فروش محصولاتی که ضد فرهنگی می ناميد در تبريز پلمب شد.
8) معاون اجتماعی پليس امنيت اخلاقی ناجا مدعی شد که باندی متشکل از پنج نفر به
اتهام فعاليت‌های زيرزمينی که غير فرهنگی می ناميد، دستگير شدند. همچنين برای آزادی
روزبه بمانی، افشين مقدم، عليرضا افکاری، افرادی که به اتهام سرودن ترانه و
آهنگسازی برای خوانندگان مقيم امريکا بازداشت شده بودند، قرار وثيقه صادر شد.
9) معاون فرهنگی ستاد احيای امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان از تفکيک
جنسيتی حدود ده هزار کلاس در دانشگاه‌های استان اصفهان تاکنون خبر داد.
پ- ساير موارد نقض حقوق بشر
1) در ماه دی تعداد 19 نفر اعدام شده اند: بهرام احمدی، اصغر رحيمی، بهنام رحيمی،
محمد ظاهر بهمنی، کيوان زند کريمی، هوشيار محمدی اعدام شدند. رسانه های خبری از
عضويت اين افراد در يک گروه سلفی خبر دادند. عليرضا مافيها و محمد علی سروری در
تهران و در ملاء عام اعدام شدند. رسانه های وابسته به ايران اتهام آنها را سرقت
همراه با زورگيری اعلام کردند. «م ـ ش» و «م ـ ف» در سمنان، «م ـ ع ـ الف» در يزد،
«م- م»، اهل افغانستان و «محمد- ا» و «موسی- ش»، در اروميه اعدام شدند. رسانه های
وابسته به دولت ايران اتهام آنان حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کردند. «ع ـ ب»، «ر
ـ د» و «ن ـ ب» در يزد اعدام شدند. رسانه های وابسته به دولت ايران اتهام آنها را
تجاوز به عنف اعلام کردند. همچنين دادستان عمومی و انقلاب مشهد از اجرای حکم اعدام
يک نفردر مشهد و يک نفر ديگر در سبزوار خبر داد. دادستان عمومی و انقلاب مشهد اتهام
افراد اعدام شده را تجاوز به عنف اعلام کرد.
2) حکم اعدام هاشم شعبانی نژاد- وبلاگ نويس و دبير-، هادی راشدی- دبير-، محمد علی
عموری نژاد- وبلاگ نويس-، سيد يابر البوشوکه و سيد مختار البوشوکه ابلاغ و حکم
اعدام رضا ملازاده- زندانی سياسی کرد- از سوی ديوان عالی کشورتاييد شد. همچنين رئيس
شعبه دوم دادگاه انقلاب کرمان از صدور حکم اعدام برای هشت نفر خبر داد. اين مقام
قضايی اتهام آنان را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. روابط عمومی دادگستری
استان اردبيل نيز از صدور حکم اعدام برای يک نفر خبر داد. دستگاه قضايی اتهام اين
فرد را تجاوز به عنف اعلام کرد.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
1) وضعيت اقتصادی در ايران همچنان نامناسب گزارش می شود. بر اساس محاسبات بانک
مرکزی، نرخ تورم در آذرماه با رشد 1.3 درصدی نسبت به آبان ماه به 27.4 درصد افزايش
يافته است. اين در حالی است که براساس آمار مرکز آمار ايران، ميانگين قيمت هر متر
مربع زمين يا زمين ساختمان مسکونی کلنگی در تهران دو ميليون و 629 هزار تومان است و
رئيس انجمن انبوه سازان کشور نيز از افزايش 300 درصدی قيمت مصالح ساختمانی خبر داده
است.
2) در خصوص وضعيت کارگران می توان به موارد زير اشاره کرد: حقوق 24 کارگر رسمی
کارخانه ابر صنعتی ايران، مدت 21 ماه به تعويق افتاده است و 300 کارگر کارخانه
«همگام خودرو آسيا» که کارگران شاغل در آن، چهار ماه حقوق معوقه دارند و 50 کارگر
کارخانجات آلومتک و آلومراد قزوين اخراج شدند. همچنين در پی بيکاری 200 کارگر مشمول
مقرری بيمه بيکاری کارخانه ذوب آهن غرب ايران (کوره بلند)، 162 کارگر تعديل شده اين
واحد هنوز موفق به دريافت مقرری بيمه بيکاری نشده‌اند. دبير و نائب رئيس کانون سنگ
ايران نيز از تعديل
پانزده
هزار نفر نيرو در صنعت سنگ خبر داد.
3) محمد مولانايی، عضو کميته هماهنگی برای کمک به ايجاد تشکل های کارگری بازداشت
شد.
4)علی نجاتی، عضو هيات مديره سنديکای کارگران نيشکر هفت تپه مورد بازپرسی و محاکمه
قرار گرفت.
بخش سوم- ميراث فرهنگی و محيط زيست
اخبار منتشر شده از ميراث فرهنگی و محيط زيست در دی ماه نيز همچنان نشان از نامناسب
بودن وضعيت اين حوزه دارد.
1) مشاور وزير بهداشت و مديرکل دفتر وزارتی از مرگ 4460 نفر در يک سال گذشته بر اثر
آلودگی هوای تهران خبر داد.
2) سايت رسمی مجلس شورای اسلامی ايران با هشدار نسبت به خشک شدن کامل درياچه
اروميه٬ از تخليه ساکنان 50 روستای اطراف اين درياچه خبر داد.
3) آب شرب و کشاورزی در 24 روستای چهارمحال‌بختياری به نفت آلوده شد.
4) رئيس کميته محيط زيست شورای شهر تهران از تحت فشار بودن افرادی که دلايل شيوع
سرطان را اطلاع رسانی می‌کنند، خبر داد.
خاتمه
در پايان اين گزارش ماهانه توجه مقام های مسئول جمهوری اسلامی ايران را به اين نکته
جلب می کنم که توجه به وضعيت اقليت های قومی و فرهنگی، اولين گام برای رفع بحران
های اجتماعی و خروج از بن بست سياسی در شرايط کنونی است.
شيرين عبادی
مدافع حقوق بشر و برنده جايزه صلح نوبل 2003
اول بهمن 1391
