بلاتکلیفی معلمان حق التدریس و آسیب های ناشی از آن

بلاتکلیفی معلمان حق التدریس و آسیب های ناشی از آن 

عمر معروفی (هه لمه ت)

• یکی دیگر از مشکلات وجود این دسته از معلمان، ایجاد ناهمگونی در بین معلمان و نیازهای آنان می باشد که این امر خود سبب پیدایش ناهماهنگی در بین معلمان و تشکلات صنفی آنان شده است، وجود انواع مختلف معلم در سیستم آموزش و پرورش ایران، سبب ناهمگونی نیازها و انتظارات معلمان شده و این خود به معنای ناهمگونی انجمن های صنفی معلمان نیز می باشد ...

اخبار روز: www.akhbar-rooz.com 
پنج‌شنبه  ۱ آبان ۱٣۹٣ -  ۲٣ اکتبر ۲۰۱۴

علیرغم اینکه در تمامی جهان و به خصوص کشورهای پیشرفته و در حال پیشرفت برای استخدام در آموزش و پرورش شرایط ویژه ای وجود دارد و معلم برطبق ضوابط خاصی استخدام می شود، در کشور ایران انواع مختلفی ازمعلم وجود دارد که در این میان می توان به دسته بندی زیر اشاره نمود:
１- معلمین رسمی
２- معلمین پیمانی
３- معلمین حق التدریس
４- سرباز معلم
معلمین رسمی، همچنانکه از نام آن گیداست آندسته از معلمانی هستند که به طرق و انحای مختلف در وزارت آموزش و پرورش جذب شده اند و بر اساس یک حکم رسمی، جزء کارمندان رسمی آن سازمان به شمار می آیند و بر طبق یک حکم رسمی استخدامی، استخدام شده و طبق شرایط ویژه ای ارتقاء پیدا می کنند و حقوق آنان هم بر طبق همان شرایط پرداخت و محاسبه می شود. معلمین پیمانی هم آندسته از معلمان هستند که در شرایط فعلی به صورت آزمایشی به آنها نگریسته میشود و بعد از اتمام مدت مد نظر، به صورت رسمی استخدام می شوند و شرایط آنان تفاوتی چندن با معلمین رسمی ندارد، سرباز معلمان نیز کسانی هستند که دو سال از مدت سربازی خویش را پس از گذراندن یک دوره آموزشی سه ماهه، در آموزش و پرورش و به عنوان معلم، سپری می نمایند و بر طبق قانون مدت خدمت معلمی آنها با اتمام مدت زمان خدمت سربازیشان، به اتمام می رسد.
اما در این میان شرایط یک دسته از معلمان که سالهای مدیدی است در آموزش و پرورش ایران نمود دارد، کاملا متفاوت است، از ایندسته با نام معلمین حق التدریس نام برده می شود، یعنی معلمانی که در برابر دریافت دستمزد به صورت ساعتی در این ارگان مشغول به تدریس می باشند، شرایط این دسته ازابتدا تاکنون در هاله ای ازابهام می باشد و تمامی اعتراضات و تجمعات آنها نیزجهت رهایی از بن بستی که در آن گیر کرده اند، بی نتیجه باقی مانده است. دو سال پیش معلمان حق التدریسی به خبری نو از مجلس دل خوش کردند: «نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب طرح الحاق دو تبصره به ماده ۱۷ قانون، نحوه استخدام حق التدریسی ها، آموزشیاران نهضت سوادآموزی و مربیان پیش دبستانی را اعلام کردند. مطابق اعلام نظر نمایندگان، ظرف دو سال تمامی مربیان پیش دبستانی و نیروهای خرید خدمت آموزش که با آموزش و پرورش همکاری داشته‌اند، از طریق برگزاری آزمون استخدام می شوند. نمایندگان در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی با تصویب طرح الحاق دو تبصره به ماده ۱۷ قانون تعیین و تکلیف استخدامی حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در آموزش و پرورش، وضعیت استخدام این معلمان را بعد از رفت و برگشت میان کمیسیون و صحن مشخص کردند.»(خبر آنلاین، ۲۲ مهر ۱٣۹۱). اما تاکنون نیز این مساله بغرنج لاینحل باقی مانده است، که سخنان نادر قاضی پور نماینده شهرستان ارومیه نیز بر این امر صحه می نهند: «نماینده مردم ارومیه در مجلس گفت: استخدام معلمان حق التدریس از دو سال پیش تصویب شده اما همچنان اقدامی در این باره صورت نگرفته است.» (akhbar۲۰.blogfa.com
معلمین حق التدریسی که بیشتر کسانی هستند که پس ازسپری نمودن دوره سرباز معلمی دلبسته مدرسه و دانش آموزان و تدریس می شوند از چند دسته مشکل در رنج می باشند:
۱- بلاتکلیفی جهت استخدام یا اخراج (عدم عقد قرارداد)
۲- نبود پایگاه اجتماعی در بین اولیا، همکاران و دانش اموزان
٣- حقوق و دستمزد بسیار پایین
۴- سازماندهی دیرهنگام آنان (این دسته از معلمین بعد ازمعلمان رسمی و پیمانی سازماندهی می شوند که این امر نیز خود موجد شرایطی است که گاها برای آن دسته از معلمین حق التدریسی که مشکلات شخصی ویژه ای دارند، ادامه کار در آموزش و پرورش را دشوار و گاها ناممکن می نماید)
البته بحث از اینکه آیا اصلا وجود معلم حق التدریس یا سرباز معلام در نهاد اموزش و پرورش امری نیکوست یا پلید خود مسئله ای دیگر است و طالب بحث و گفتگو است و در اصل با توجه به حساسیت امر تعلیم و تعلم این امر نمی بایست وجود داشته باشد، «خبرگزاری فارس: وزیرآموزش و پرورش گفت: از این پس، به کارگیری حتی یک نیرو به صورت حق‌التدریس ۱۰۰درصد جُرم است و بر اساس قانون مجلس، باعث اشد مجازات برای شخص به کارگیرنده می‌شود و بنده و معاونانم نیز مسئولیت حتی یک نفر را بر عهده نمی‌گیریم». ( myview.blogfa.com اما اینک که این امر، امری واقعی و موجود در اموزش و پرورش ایران است، می بایست چاره ای برای آن جسته شود که تاکنون نشده است و سرچشمه تمامی این لاینحل باقی ماندن مشکل معلمان حق التدریسی و دیگر مشکلات اموزش و پرورش ایران، تنها به عدم توجه و نظر مسئولان کشور به این نهاد و مصرف کننده انگاشتن آن مروبط می شود.
معلمین حق التدریس هم به عنوان انسان و هم به عنوان معلم دارای حقوق می باشند که دولت به علت اینکه وچود این پدیده را در آموزش و پرورش گشور معمول و مرسوم نموده است می بایست و باید به حقوق آنان توجه نماید و سعی در حل نمودن آن بنماید. این دسته از معلمان نیز حق بودن و زیستنی مطلوب برای خود و خانوده اشان دارند و می بایست و باید به پایگاه اجتماعی آنان توجه شود که ضربه اصلی نبود این پایگاه اجتماعی و معیشتی در انتها و در ابتدا، متوجه دانش آموزان و امر تدریس بوده و خواهد بود، بلاتکلیفی این معلمان سبب پایین آمدن کیفیت کاری انان و در نتیجه یادگیری بهینه دانش آموزان شده است و این امر یکی از علل افزایش نرخ افت تحصیلی در ایران می باشد.
یکی دیگر از مشکلات وجود این دسته از معلمان، ایجاد ناهمگونی در بین معلمان و نیازهای آنان می باشد که این امر خود سبب پیدایش ناهماهنگی در بین معلمان و تشکلات صنفی آنان شده است، وجود انواع مختلف معلم در سیستم آموزش و پرورش ایران، سبب ناهمگونی نیازها و انتظارات معلمان شده و این خود به معنای ناهمگونی انجمن های صنفی معلمان نیز می باشد.
بیشتر معلمین حق التدریس جهت استخدام شدن، ناچار به عضویت در بسیج و گردان عاشورا هستند و این یکی از شرایط استخدام آنهاست که این خود تجاوز به حریم شخصی افراد محسوب می شود، معلمی که شغل و حرفه وی تدریس می باشد، تنها جهت استخدام می بایست پای در عرصه های دیگری بنهد که بسیار و فرسنگها با شغل وی متفاوت و گاه متضاد است، این امر نیز میزان اعتماد به معلمان و بخصوص معلمین حق التدریس را در بین مردم و همکاران و دانش آموزانشان کاهش داده است.
دلبستن به ایجاد تغییرات و رفع و حل مشکلات و بویژه مشکلات نهاد آموزش و پرورش در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی، امری سخت دشوار است، اما امید است که به مشکلات این دسته از معلمان رسیدگی شده و من بعد از جذب معلم به عنوان حق التدریس خودداری شده و شاهد وجود این دسته ازمعلمان نباشیم چرا که معلمی حرفه ای است که نیازمند سپری نمودن دوره های مختلف وتا حد زیادی واقف بودن بر روانشانسی رشی و روانشناسی پرورشی و کودک می باشد که می بایست در دوره های تربیت معلم، گذرانده و خوانده شود.